4 muratın bireciğe gelişi

SULTAN DÖRDÜNCÜ MURAT’IN BİRECİĞE GELİŞİ

       Osman Paşa Sultan Birecik’e gelmeden önce kendisi gelmiş ve gereken tüm tedbirler alınmıştı. Bağdat seferinin 56. durağında Nizip’te konaklanan Osmanlı ordusu Nizipten kalkarak 1638 yılı ağustos ayı sonlarında Birecik’e geçti. Osman Paşa Birecik Ulu camisini batısından başlayarak karşıyakaya kadar tam 40 tane kayığı yanyana düzmüş ve mükemmel bir geçit köprüsü meydana getirmişti. Koca Osmanlı ordusu sağ ve selamet bir şekilde bu kayıkların üzerinden Birecik kalesine giriş yaptı.

            Sıra Sultan Murat’ın geçmesine gelince onun için özel bir kayık hazırlandı. Birecik Müftüsü Kayıkla beraber Fırat’ın batı yakasına geçerek sultanı beklemeye başladı. Az sonra Sultan mahiyeti ile Salâvat yokuşundan şağı inerek nehir kıyısına gelip derhal kayığa bindi. Yanına sadece Müftü efendiyi aldı. [1] Yine Sultan kendi ayanından Nizipte iken göreve atanmış Başhekim Zeynelabidin Çelebinin yardımcısı Eyyup, Bursa’dan Mu’zil Çavuş, Galata Kadisi Kebiri Muhammed efendi de kayığa alındılar. Sultan Bireçk’e gelmeden Osman Paşa tarafından beş adet savaş topu dökülmüştü. İki tanesi 20 vakiye gülle atıyor. Üç tanesi ise 18 vakiyelik gülle atabiliyordu.

            Ayrıca Birecik’ten Basra ve Bağdat önlerine kadar çeşitli ihtiyaçları aktaracak 800 gemi inşa edilmişti. Ordu Birecikte iken Sivas Beylerbeyi Bozok Bey El Şemsi mahiyetindeki askerleri ile gelerek orduya katıldılar. Ordunun içinde rahatsızlık çıkarak bir Türkmen beyi ve iki Kürt beyi Sultanın emri ile meydan kapısında idam edildiler. Bu arada Birecikte Siğara içmenin gayet yaygın olduğu ve birçok kişinin bir araya gelerek topluca siğara içitikleri şikâyeti gelince Sultan bizzat bu topluca içilen yere baskın yaptı. Yaklaşık 14 kişi oturmuş tütün içiyordu. Sultan emrederek 14 ü de orada öldürüldüler. Bunlardan iki tanesi devlet memuru idi. Bunlardan biri Karşılama görevlisi Utucuzade, diğeri Kapıcı başı görevini yürütüyordu. Bu tütün meselesi sefer yolunda iken Sultan Murad’ın o kadar kafasına takılmıştı ki. Yakaladığını sorgusuz sualsız idam ediyordu. Halpte iken tütün yüzünden 20 kişi idam edildi. Urfa da yine 14 kişi öldürüldü. Bunlardan iki tanesi yeniçeri askeri idi. Yine Hacagor (Aligor-Suruç) beldesinde 6 kişi kolları ayakları kesilerek zalimce öldürüldü. Bütün bu tütün yüzünden öldürülenler çeşitli işkenceler neticesinde katledilioydu. Buna rağmen halk gizlice sanki birbirlerine tenbih edercesine içmeye devam ediyorlardı. Padişahın Defterdarı Merhum naklederek derdiki [2] Birgün çok güzel bir at ipini koparıp Padişahın otağının öüne kadar gelmişti. Baktık atın heybesinde biraz tütün var. Padişah Dellal bırakıp sahibi kimse çıksın dedi. Ama nafile hiç kimse sahip çıkamadı. Bundan anlıyoruz ki zorla toplumlara kanun dikte edilemez. Halkın gönülden katılmadığı hiçbir kural yürümez.